آفت دهان

آفْت دهان (به انگلیسی: Aphthous stomatitis) یک بیماری شایع در دهان است که ضایعات دردناک نکروتیک در مخاط دهان، زبان و لثه به بار می‌آورد. در واقع یک ضایعه دردناک عصبیست که در بافت دهان، زبان و لثه ظاهر می شود، دقیقا دلیل به وجود آمدن آن مشخص نیست اما برخی آن را به خودایمنی بدن انسان ارتباط می دهند. موارد بسیاری در جهان هستی وجود دارند که برای بشر هنوز ناشناخته هستند، مانند درمان سرطان، نحوه به وجود آمدن زمین، زنده کردن انسان ، طولانی کردن عمر انسان و حتی اینکه چرا آفت ایجاد می شود و درمان آن چیست .
چیزی که مشخص است آفت ویروسی نیست و قابلیت سرایت ندارد، اما عامل ژنتیکی آن ثابت شده است. آفت در دوره ای حدود یک ماه فرد را درگیر می کند و بعد از آن بدون حتی اقدام به درمان بهبود پیدا می کند.

آفت کوچک

آفت کوچک شایع‌ترین نوع آفت است و زخم کوچک دایره‌ای یا بیضی شکلی است که بدون باقی گذاشتن جای زخم ظرف یک تا دو هفته بهبود می‌یابد. آفت کوچک داخل گونه، روی لب، زبان و لثه و در موارد نادر در سقف دهان ایجاد می‌شود. اکثر این زخم‌ها به اندازه نوک مداد است و گاهی به صورت گروهی یا خوشه‌ای دیده می‌شود. هر بار چهار تا شش آفت به صورت همزمان ایجاد می‌شود.

آفت بزرگ

آفت بزرگ از نوع آفت کوچک، بزرگ‌تر و عمقی‌تر است، لبه‌های نامنظم دارد و بهبود آن بیش از ۶ هفته طول می‌کشد. آفت بزرگ دهان جای زخم بلندمدتی را باقی می‌گذارد، در مقایسه با آفت کوچک شدیدتر است و التیام آن زمان بیشتری می‌برد. هر گونه آفتی که بیشتر از سه هفته در دهان باقی بماند باید توسط دندانپزشک معاینه شود. آفت‌های بزرگ معمولاً نزدیک لوزه‌ها دیده می‌شود و بیمار متحمل درد زیاد، به ویژه هنگام بلع می‌شود. هر بار معمولاً فقط یک آفت بزرگ ایجاد می‌شود.

زخم ویروس هرپس

مثل هر بیماری ویروسی دیگری، تبخال داخل دهان هم واگیردار است. اگر به این نوع تبخال مبتلا شده‎اید، وسایلی که با آن‌‎ها غذا می‏خورید به ویژه قاشق و چنگال را از بقیه افراد جدا کنید و تا از بین رفتن علائم، با کسی روبوسی نکنید. استفاده از هرگونه وسیله مشترکی (مثلا حوله صورت) می‌تواند خطر ابتلا به این ویروس را داشته باشد پس بهتر است احتیاط کنید. بیشتر تبخال‎ها بعد از تمام شدن رشدشان از بین می‌روند و با کمی مراقبت، حتی جای خودشان را روی صورت باقی نمی‎گذارند اما گاهی اوقات تبخال‏ها نشانه بیماری‌‏های جدی‏تر یا نوعی ضعف شدید در سیستم ایمنی بدن شما هستند.

علائم و نشانه‌های آفت دهان

بیشترین چیزی که نشان دهنده آفت دهان است سوزش و درد ناحیه درگیر است گاهی اوقات درد در ناحیه صورت و چشم ها دیده می شود ، همچنین ظاهر هاله ای سفید رنگ و مرکز قرمز رنگ از نشانه های آن است. معمولا با خوردن غذای چرب درد تسکین پیدا می کنم اما پس از پایان غذا خوردن مجددا درد آن شروع می شود ، این ضایعه گاهی اوقات به ورم و التهاب درناک تر شده و غیر قابل تحمل می شود. در اینگونه موارد باید به دندانپزشک مراجعه کنید. معمولا عوامل استرسی ، احساسی و جسم خارجی باعث درگیر شدن فرد با آفت می شود.

درمان آفت دهان

اگر هر یک از شرایط زیر را در هنگام آفت دهان دارید بهتر است به دندانپزشکی مراجعه کنید. معمولا هنگام آفت جای نگرانی نیست اما جهت اطمینان از سرطانی نبودن آفت حتما به دندانپزشکی مراجعه نماید. اگر پس از سه هفته از بین نرفت
احساس بد حالی و بی حوصلگی
تکرار مجدد آفت دهان
اگر آفت دهان بسیار بزرگ باشد
تکرار آفت قبل از بهبود آفت قبلی
زخم بدون درد
افزایش آفت تا لب
متوقف نشدن درد ناشی از آفت دهانی
مشکل در خوردن و آشامیدن
اسهال و تب بالا
درمان سریع آفت دهان در دندانپزشکی با لیزر
درمان آفت دهان با لیزر دندانپزشکی ، کمتر از چند دقیقه ، در کلینیک دندانپزشکی آرت امکانپذیر است.

روش‌های درمان آفت دهان

با توجه به گستردگى و تنوع زیاد سیستمهاى ایمپلنتى که امروزه در بازار وجود دارد، این سوال مطرح مى شود که چه ایمپلنتى مناسب تر است؟
اکثر موارد آفت دهان نیازی به درمان ندارد؛ با این حال در صورت مواجهه مکرر با آفت یا تحمل درد شدید درمان‌هایی جهت کاهش درد و تسریع بهبود ارائه می‌شود که متداول‌ترین آن‌ها عبارت است از:

• استفاده از دهانشویه آب نمک و جوش شیرین
• قرار دادن شیر منیزیم روی آفت دهان
• پوشاندن آفت با خمیر جوش‌شیرین
• مصرف فراورده‌های غیرتجویزی بنزوکائین (داروی بی‌حسی موضعی) مانند اوراژل یا انبسول
• گذاشتن یخ روی زخم
• استفاده از دهانشویه حاوی استروئید به منظور کاهش درد و ورم
• استفاده از خمیرهای موضعی
• قرار دادن چای کیسه‌ای مرطوب روی آفت
• مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای مانند فولیک اسید، ویتامین B6، ویتامین B12 و روی
• امتحان کردن درمان‌های خانگی مانند چای بابونه، اکیناسه (سرخارگل)، صمغ مرمکی و شیرین بیان

برای پیشگیری از بروز آفت‌ دهان‌ رعایت نکات زیر ضروری است:

دندان های‌ خود را روزانه‌ حداقل‌ دو بار مسواک‌ بزنید و مرتب ازنخ دندان استفاده‌ کنید تا تمیزی‌ و سلامتی‌ دهان‌ و دندان ها حفظ‌ شود. – حتی ‌المقدور سعی‌ کنید استرس نداشته‌ باشید.
   – از تماس‌ نزدیک‌ با افراد دچار عفونت خودداری‌ کنید.
   – دقت‌ کنید که‌ آفت‌، بیشتر بعد از خوردن‌ چه‌ نوع‌ غذایی‌ رخ‌ می ‌دهد.
   – از خوردن‌ غذاهایی‌ که‌ به‌ نظر باعث‌ آغاز حمله‌ می ‌شوند، خودداری‌ کنید.