نخ دندان
نخ دندان یک نخ چند رشتهای از جنس نایلون یا گاهی تکرشتهای از جنس تفلون است که برای برداشتن پلاک دندانی و خارج کردن موادغذائی باقیمانده در سطوح مجاور دندانها (فاصله بین دندانها) بکار میرود. سطوح بین دندانی با استفاده از مسواک تمیز نمی شوند و با استفاده از نخ دندان می توان این سطوح را تمیز کرد. با استفاده از آن میتوان از هالیتوز جلوگیری کرد.
نخ دندان روشی منحصر بفرد می باشد که اگر حتی مسواک هم نتواند از لای دندان ها غذای مانده را خارج کند با این ابزار به راحتی امکان پذیر است. مشکل گیر غذایی در لا به لای دندان های بسیاری از افراد وجود دارد ، اما این مشکل می تواند به واسطه فراهم کردن شرایط رشد میکروب ها ، دندان ها را دچار پوسیدگی و مشکلات بعدی مانند التهاب لثه ، سپس عفونت لثه و حتی تحلیل استخوان را به همراه داشته باشد.
اما ترتیب استفاده از نخ دندان و مسواک به این صورت است که ابتدا نخ دندان کشیده می شود و سپس با مسواک دندان ها تمیز می شوند. در واقع نخ دندان ۳۵ درصد از فضای بین دندانی که مسواک امکان تمیز کردن آن را ندارد را تمیز می کند.
نخ دندان طنابی از رشته های نازک است که برای از بین بردن مواد غذایی و پلاک دندان از بین دندانها در مناطقی که مسواک قادر به دستیابی به آن نیست استفاده می شود. اگر هرگز از نخ دندان استفاده نکنیم چه اتفاقی می افتد؟ نکشیدن نخ دندان در نهایت منجر به ایجاد حفره بین دندانها و بیماری لثه ، لثه های خونین و نفس بدبو ، پوسیدگی و حفره های دندانی و بیماری ها و مشکلات جدی در سلامتی خواهد شد.
روش صحیح کشیدن نخ دندان
از یک نخ دندان مناسب، یک تکه به اندازه تقریبی ۲۰ الی ۲۵ سانتیمتر بریده میشود. بهطوریکه بعد از گره زدن دو سر نخ دندان حلقهای تشکیل شود که این حلقه نخ به درستی در بین انگشتان دو دست قرار گیرد و تسلط کافی به نخ دندان باشد. روش دیگر پیچاندن نخ بدور دو انگشت میانه و گرفتن آن با انگشتهای سبابه و شست است.
حلقه نخ دندان را بین انگشتان به صورتی گرفته که انگشتان شست و اشاره آزاد باشد. بزرگ و کوچک بودن بیش از حد حلقه تسلط را به نخ دندان کمتر میکند. نکته در استفاده از نخ دندان این است که بعد از تمیز کردن یک ناحیه به ازای هر دندان که تمیز میشود؛ با یک انگشت نخ دندان در بین انگشتان چرخانده میشود، تا همیشه یک ناحیه تمیز از نخ دندان در بین دو انگشت قرار گیرد. حلقه بودن نخ دندان این مزیت را دارد که از کل طول نخ استفاده میشود . در صورت چرخش مداوم نخ از انتقال مواد عفونی موجود در بین یک دندان به نواحی مجاور جلوگیری خواهد شد
با استفاده از نخ دندان، سطوح دندانی مجاور لثه تمیز میشود، زیرا نخ دندان قسمتهایی از دندان را که با مسواک قابل دسترسی نیست تمیز میکند. بعلاوه استفاده از نخ دندان در پیشگیری از بیماریهای لثه و پوسیدگی های شایع بین دندانی در دندانهای دائمی و بیماران دارای ارتودنسی ، بریج و ایمپلنت مؤثر است.
خجالت نکشید ، بسیاری از افراد واقعا بلد نیستند به درستی این کار را انجام و از آن استفاده کنند ، اما ما در آموزش زیر به سادگی به شما نشان می دهیم چطور از آن استفاده کنید. ابتدا یک نخ بیست سانتی را دور انگشتان میانی دو دست مانند تصویر زیر بپیچید. سپس به اندازه ۲ سانتیمتر از آن را با انگشت شصتتان بگیرید. برای انجام این کار از سمت یک دیواره دندان وارد کرده و از دیواره دیگر خارج کنید.
کشیدن نخ دندان در دندان های لمینت شده
در صورت انجام لمینیت دندان نیز باید بهداشت دندان ها را رعایت کنید ، استفاده از این ابزار در صورت داشتن لمینت دندان و یا کامپوزیت دندان بلامانع است.
نخ دندان برای دندان کودکان
از آنجا که کودکان توانایی استفاده از آن را ندارند بهتر است برای آن ها این کار را انجام دهید ، چون به خوبی از پوسیدگی دندان ها جلوگیری می کند. این کار از ۳ تا ۵ سالگی زمانی که دندان های شیری به هم میرسند و در کنار هم قرار میگیرند ضروری است. این کار را سعی کنید در هنگام گیر غذایی انجام دهید ، بهتر است دندان کودکتان پس از خوردن غذاهایی نظیر گوشت و تنقلات چک شود.
به محض اینكه ۲ دندان كودكتان درآمدند و قابل لمس شدند روزی یك بار لای آنها را نخ دندان بكشید . به خاطر اینکه نخ دندان کشیدن میتواند ذرات مواد غذایی و پلاک ایجاد شده بین دندانها را از بین ببرد و انجام این کار به صورت عادی از طریق مسواک زدن امکانپذیر نیست ، پس این امر تاثیر فوق العاده ای در بهداشت دهان و دندان کودکان دارد.
رد کردن نخ دندان میتواند تفاوت بزرگی را در پیشگیری از پوسیدگی در میان دندانها ایجاد کند . بنابراین خوب است والدین ، از زمانی که دندانها در تماس با یکدیگر قرار گرفتند (یعنی حدود سن ۳ . ۵ سالگی) رد کردن نخ دندان را از لابهلای دندانهای کودکشان آغاز کنند . به طور ایدهآل شما دندانهای خردسالتان را هر شب ، قبل از رفتن به تختخواب نخ دندان میکشید . اما اگر فکر میکنید که با توجه به فواصل زیاد دندانی در کودکان ، این دفعات برای این سن ، بیش از اندازه زیاد است ، سعی کنید حداقل این کار را ۲ بار در هفته انجام دهید .
و اینکه در نظر بگیرید هر قدر استفاده از نخ دندان را زودتر به کودک آموزش دهید احتمال اینکه این کار به صورت عادت و بخشی از زندگی روزمره او درآید بیشتر است . حداقل تا سن ده سالگی بر نخ کشیدن کودکتان نظارت کنید . توجه داشته باشید که روش صحیح استفاده از نخ دندان برای کودکان ۹ تا ۱۲ سال بدون کمک ، راحتتر است.
روش جایگزین نخ دندان
اگر امکان استفاده از این روش را ندارید ، مثلا به دلیل وجود سیم ارتودنسی و یا روکش دندان امکان استفاده را ندارید ، از دستگاه واتر جت استفاده کنید ، این دستگاه با فشار آب مانده های غذایی میان دندان ها را خارج می کند.
واتر جت یک دستگاه کوچک است که با استفاده از نیرو برق می تواند آب را با فشار زیاد توسط یک لوله در مقابل دندان ها قرار دهد. علاوه بر آن به راحتی قادر به تمیز کردن قسمت هایی است که با استفاده از نخ دندان به راحتی تمیز نمی شوند.
تمیز شدن دندان ها از زاویه ای باعث کاهش پوسیدگی دندان ها می شود، در نتیجه با استفاده از واتر جت از ایجاد اغلب بیماری ها در دندان جلوگیری می گردد.
این دستگاه شبیه به یک مسواک برقی می باشد. با این تفاوت که با فشار آب تمیزی در دندان ها حاصل می شود.
با استفاده از این دستگاه به راحتی مواد غذایی باقی مانده بین دندان ها، جرم و پلاک ها قابل شست و شو می باشند .
تقریبا تمام افراد می توانند از واتر جت به منظور تمیز کردن دندان ها استفاده کنند، اما استفاده از این روش برای برخی از افراد توصیه می شود، از جمله :
- افرادی که ارتودنسی دندان دارند.
- افرادی که از روکش دندان استفاده کرده اند.
- کسانی که ایمپلنت دندان داشته و شست و شویی دقیق دشوار است.
- این دستگاه برای دندان های ایمپلنت شده نیز کارایی عالی دارد و توصیه می شود.
آیا نخ دندان موثر است؟
لثه های شما ممکن است هنگام مسواک زدن شروع به خونریزی کنند. این باید به دلیل گیر غذایی باشد ، نخ دندان گیر غذایی را برطرف می کند. در یک نقد و بررسی، محققان ۱۲ تحقیق مربوط به استفاده از نخ دندان را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که کسانی که به طور منظم دندانهای خود را مسواک میزنند و از نخ دندان استفاده میکنند کمتر دچار خونریزی لثه میشوند. علاوه بر این، وقوع التهاب لثه (یا همان ورم لثه که اولین مرحله بیماری لثه است) در این افراد کمتر است.
حدود نیمی از مردم آمریکا مبتلا به بیماری لثه هستند. بیماری لثه یک بیماری التهابی مزمن است که زمانی خر میدهد که باکتریهای موجود در جرم دندان (یک لایه نازک چسبناک که روی دندان شکل میگیرد) و زیر خط لثه موجب ورم و التهاب میشوند اگر این بیماری را درمان نکنید، منجر به تورفتن لثه و از دست دادن دندان میشود. علاوه بر این بیماری لثه با بیماری قلبی، روماتویید آرتریت، دیابت، تولد زودرس و بسیاری از بیماریهای دیگر در ارتباط است. دکتر پالومو میگوید: «دهان شما آینهای برای دیگر اعضای بدن شما است.»
آکادمی پریودنتولوژی (لثه شناسی) آمریکا و انجمن دندانپزشکی آمریکا استفاده از نخ دندان را توصیه میکنند. دکتر پالومو میگوید: «این سازمانهایی که مرتبط با دندان هستند بسیار معتبر هستند و در نتیجه پیروی از توصیههای آنها مفید است.» این سازمانها تحقیقاتی را نیز در این زمینه انجام داده اند. برای مثال، در تحقیقی از دانش آموزان مدرسهای خواسته شد که به مدت دو سال در روزهای غیر تعطیل از نخ دندان استفاده کنند. پس از دو سال محققان این تحقیق اینگونه نتیجه گیری کردند که استفاده از نخ دندان باعث کاهش ۴۰ درصدی خطرپوسیدگی دندان در دانش آموزان مدرسهای شده است.
علاوه بر این، در تحقیق دیگری محققان دریافتند که استفاده از نخ دندان (پنج روز در هفته) باعث کاهش چشمگیری در پوسیدگی دندان شرکت کنندهها شده است.